Από την καθιέρωση των Special Olympics το 1968, οι Αθλητικοί Αγώνες οργανώνονται με βάση ορισμένες θεμελιώδεις αρχές. Οι βασικότερες απ αυτές είναι ότι οι αθλητές πρέπει να έχουν την ευκαιρία να επιδείξουν τις ικανότητές τους, στο μέγιστο βαθμό, σε ένα ασφαλές και σωστό περιβάλλον συναγωνισμού, καθώς και στο να δοθούν, σε όλους, ίσες ευκαιρίες να διακριθούν και να νικήσουν.

Οι Επίσημοι Κανονισμοί των Special Olympics διασφαλίζουν, πολύ προσεκτικά, τον δίκαιο συναγωνισμό μέσα από ένα σύστημα ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ (DIVISIONING).
Η Κατάταξη σε Κατηγορίες είναι μια διαδικασία βάσει της οποίας τα άτομα (ή ομάδες) κατατάσσονται σ' αυτές ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και το βαθμό ικανότητάς τους.
Η κάθε Κατηγορία χωρίζεται σε Σειρές (ή ομίλους) που για να είναι ανταγωνιστικές, αλλά και ενδιαφέρουσες, πρέπει να αποτελούνται από οκτώ (8) αθλητές (ή ομάδες) σε κάθε Σειρά (ή Όμιλο).

Για να παρέχονται ίσες ευκαιρίες στους αγωνιζόμενους κάθε σειράς, ισχύει ως καθοδήγηση η αρχή του 15% (δεκαπέντε τοις εκατό), που ορίζει ότι μέσα σε μια σειρά η υψηλότερη επίδοση δεν θα διαφέρει από την χαμηλότερη περισσότερο από 15%. Αυτό λειτουργεί ως μέτρο για τη δημιουργία των σειρών, ενώ μπορεί να υπάρξει κάποια απόκλιση, που θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των συμμετεχόντων αθλητών ανά αγώνισμα.

Προκειμένου να ισχύσει κατά το δυνατό η αρχή αυτή, σε περίπτωση που δεν υπάρχουν πολλοί αγωνιζόμενοι, μπορεί να γίνει σύμπραξη ηλικιακών ομάδων.

Ο διαχωρισμός των φύλων μπορεί να απαλειφθεί εάν δεν υπάρχει ο απαιτούμενος αριθμός αθλητών για να δημιουργηθεί αμιγής ομάδα από άνδρες ή γυναίκες. Οι μικτές ομάδες αγωνίζονται στην κατηγορία των ανδρών. Σ' αυτή την περίπτωση οι αθλητές/τριες μπορούν να αγωνισθούν σε μικτές ομάδες.

Η κατάταξη σε κατηγορίες ανάλογα με το βαθμό ικανότητας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του "Διαχωρισμού". Η δημιουργία ισοδύναμων Σειρών (ή ομίλων) επιτυγχάνεται με συγκεκριμένο σύστημα ανάλογα με το άθλημα.

Σε αθλήματα που χρονομετρώνται, ο διαχωρισμός έχει εφαρμογή σύμφωνα με την επίδοση που ο αθλητής πέτυχε στους κατατακτήριους αγώνες ή που δηλώθηκε από τον Υπεύθυνο Προπονητή πριν την κατηγοριοποίηση κατά τους τελικούς αγώνες.

Στα ομαδικά αθλήματα και σε αθλήματα ατομικής δεξιοτεχνίας η επίδοση δηλώνεται από α) τη βαθμολογία σε συγκεκριμένες ασκήσεις αξιολόγησης για κάθε άθλημα και β) από τη συμμετοχή της ομάδας σε 5λεπτης διάρκειας κατατακτήριους αγώνες, η οποία κρίνεται από την Αρμόδια Επιτροπή Αξιολόγησης των Οργανωτών των Αγώνων.